NO pagarigan ti sangapuon a lansones ni Manong Solistico “Solis” Oamerga ti Currimao, Ilocos Norte, makunatayo nga agbiag ken agbunga met ti lansones ditoy Ilokos.
“Lima a tawen nga agbungbunga daytan,” kinuna ni Manong Solis idi napanmi pinasiar iti pagtaenganda iti Pias Norte, Currimao, a nangipakitaanna kaniak iti mulana a lansones.
Dati a kameng ti Philippine Constabulary, nagretiro ni Manong Solis nga SPO4 iti Philippine National Police ken tubo ti Anggapang Sur iti Currimao met laeng.
“Nabungbunga ketdi itay napan a tawen,” innayonna bayat a mitmitirak ti sinar-ay a naglemmeng iti sanga ti pinuon ti lansones a nakapideg iti beddeng ti solarda.
Mapukpukaw a nobia, nasarakan iti Pangasinan
Tawen 1995 idi imula ni Manong Solis ti lansonesna. Aktibo pay laeng idi a kameng ti Philippine National Police. Adda luganna idi a pickup ket inarkila ti gayyemna a kapitan ti barangay iti ili a Pagudpud a pagikargaan daytoy kadagiti nadumaduma ti klasena a patubo nga agbunga a kayo. Idi makaikargada, naisulek ti panagkitana kadagiti patubo a kasla aglanglanga a santol—ngem babbabassit ti bulongda—agmaysa a kadapan ti katayagda. Nasiputan ti akinkukua iti farm ket kinuna daytoy kenkuana: “Mangalakayo, sir, ta padasenyo ti agmula; agbiag ken dumakkel daytoy iti lugartayo; agbungada kalpasan ti sangapulo a tawen.”
Naarit ket nangala iti dua. Nangaramid a dagus iti abut a pangimulaanna idi makasangpet iti balayda. Panaraten ti daga iti solarda ngem linaokanna iti kaguduat’ lata nga organiko nga abono ti tunggal abut sakbay nga immulana dagitoy. Minalem a sibuganna idi babassitda pay (dinaeran laeng ti indian mango ti maysa ket natay daytoy). Maminsan laengen a sibuganna iti makalawas idi makadakkelen daytoy.
Agarup innem a metro ti katayag ti lansones ni Manong Solis. Bulan ti Abril kano ti panagsabongna. Maluom dagiti bungana iti bulan ti Septiembre. Kasla dida kano mamati idi damona ti agbunga aglalo idi maramananda—nasam-it! Itay napalabas a tawen, nagdinamag ti kaadda ken kinaadu ti bunga ti lansonesna; nakaay-ayat, kunana, ta maysamaysa ti mangpasiar agraman dagiti kamaestraan ni Manang Helen nga asawana; masigud dagiti maluom a bunga daytoy ta no addan dua wenno tallo a maluom, didan maatipa ti mangpuros.
“Mauray la nga agpayso ti mula…” inyisemna.
Addan napatubo ni Mang Solis kadagiti nagibukelanna. Kunana nga ipadasnanto nga imula dagitoy iti loteda (a kadagaan) idiay Anggapang Sur. –O
(Bannawag, Oktubre 1-15, 2022)
