No basbasaem daytoy nga artikulo babaen ti computer wenno smartphone, kasla makitkitamon dagiti digital fingerprint ni Diosdado “Dado” Banatao. Saan laeng a nakipaset iti digital revolution no di ket isu a mismo ti nangdisenio iti hardware a namagbalin a posible iti daytoy.
Manipud kadagiti napitak a tambak ken natapok a desdes ti Tanap ti Cagayan agingga kadagiti boardroom ti Silicon Valley, maysa a makuna a masterclass ti biag ni Banatao no ti gagangay a regget ken pakinakem ket makasabet iti karit ti nangato nga adal ken high-level physics. Maysa a tech titan ni Banatao a di pulos nakalipat kadagiti ramutna, pimmusay ni Banatao idi Disembre 25 iti edadna a 79 idiay Estados Unidos, a nangibati iti tawid nga agtalinaed a munmon ken pundasion ti moderno a panawen ti computing.
Anak ti maysa a mannalon ken maysa nga agtagibalay, naipasngay ni Banatao iti bario ti Malabbac iti ili ti Iguig, probinsia ti Cagayan. Inkakaubinganna ti kinapanglaw, sakasaka a magmagna a mapan ageskuela—maysa a realidad a nagtalinaed kenkuana uray kalpasan a rinugianna ti nangpiloto kadagiti bukodna a pribado nga eroplano ken panangpondo kadagiti minilion a doliar nga startup companies.
“Nagtaud ti inspirasionko iti tatangko, a maysa a gagangay laeng a mannalon, ngem inkagumaanna nga insakadnakami (nga annakna) tapno makapageskuelakami,” imbinglay ni Banatao iti maysa nga interbiu. “Ti reggetko nga agadal ken agtrabaho a sipipinget, naggapu iti pamiliak... saanak a simmuko, ken saan met a simmuko ni tatangko.”
Mapukpukaw a nobia, nasarakan iti Pangasinan
Idi katengngaan ti dekada 1980, namimpinsan a binalbaliwan ni Banatao ti turongen ti personal computer. Isu ket nangaramid ti immuna a system logic chip set para iti PC-AT a computer model ti IBM. Sakbay daytoy nga interbensionna, dadakkel ken napusek iti ginasut nga indibidual a chip dagiti computer. Sineksek ni Banatao dayta a kompleksidad ket nagaramid kadagiti makina a naparpardas, babbabassit, ken nalaklaka a mabaelan a gatangen,
Pinasarunuanna dayta babaen ti panangimbentona iti graphics accelerator chip, nga inyakarna ti “utek” ti computer visuals iti sabali ken nakasina nga espasio. Kada mangiparang ti maysa a high-definition image ti maysa nga screen ita, gapu dayta kadagiti immuna nga startup ni Banatao: ti Mostron ken Chips and Technologies. Ken ti S3 Graphics.
Iti laksid ti balligina—agraman ti panaglakona kadagiti kompania kadagiti higante a korporasion a kas iti Intel—nagtalinaed latta ni Banatao a maysa a “hardware guy." Maysa isuna nga inheniero a nagbalikas babaen ti napasnek ken kritikal a panagpanunot. Masansan nga idaydayawna ti balligina iti edukasion a Jesuita a nasakdona iti Ateneo de Tuguegarao University of Siant Louis itan) iti Tuguegarao, Cagayan a nagbasaanna iti sekondaria, a ditoy a nasursurona a ti math ken science ket saan laeng a kas subjects no di ket kas ramit para iti panagbiag.
Kadagiti naud-udi a tawtawenna, inyalis ni Banatao ti pokusna manipud iti panagaramid kadagiti chips nga agturong iti panangbangon kadagiti institusion a mangtulong iti pagbiagan ken pagimbagan ti tattao. Babaen ti Tallwood Venture Capital ken ti Philippine Development Foundation (PhilDev), insublina nga imbukbokna ti kinabaknangna iti bukodna a pagilian. Saan nga interesado iti simple laeng a charity wenno panagtulong; kayatna ti mangpataud iti panagbalbaliw ti panagpampanunot. Naglatak iti panangiganetgetna iti ad-adda pay a pinget ket regget iti inhenieria ti Filipinas, a mamati a world-class ti talento dagiti Filipino ngem kasapulan ti ad-adda a competitive environment apno pudpudno a dumur-as. (MANILA BULLETIN)
