Nobela ni DIONISIO S. BULONG
Naipablaak iti Bannawag, nangrugi iti Marso 11, 2013 a bilang.
(Maika-34 a Paset)
KASLA nagpangato ti itlog ni Doro iti karabukobna idi perngen dagiti tao ti galiera. Limmamiis dagiti dapanna.
“Sino sa kanila, Dodong?” sinaludsod ti nabakbaked.
“Siya!” intudo ni Dodong ni Doro.
Nagkusipet ti nakutkuttong ngem nataytayag a tao ti galiera. Inlisi ni Doro ti panagkitana ta kasla kumilaw ti perreng ti tao ti galiera.
NOBELA: Apo Baboy Party-List (6)
“Ba’t ayaw mo siyang bayaran?”
Nagtilmon ni Doro. “Di ba binawi ko ang pusta ko, abalayan, he-he!” Kasla naispelan iti mapilpilit a katawa.
“Ay, huwag mo akong idamay, ‘balayan!” kinuna ni Ponso. “Makiraan!”
Ngem binannikesan ti nabakbaked.
Nagbang-es ni Doro. “Kastaka gayam no malipit ti kaduam!” inggagedna. “Awan pay serbi ti panagabalayanta!”
“Bayaran mo siya. Kung hindi makakatikim ka sa amin. Hindi puwede ang manunuba dito sa Santa Ines!”
Nagdanag ni Ponso. “Bayadamon, ‘balayan. Baka kabilendata. Saantanton a makastrek ditoy!” kinunana.
Nagtalangkiaw ni Doro. Awan ti mabalinda a paglibasan. Ket nalagipna daydi kinabkabil dagiti tao ti galiera a natiliwan a nagsusukot ti badona. Pilpilien gayam daytoy a kapinnusta dagiti aglanglanga nga agdadamo. No delikadon ti pinustaanna, mapan iti CR ket uksobenna ti akinrabaw a badona.
“Kristo ng management si Dodong. Bayaran mo para makalabas ka nang buhay!” Lalo a timmadem ti kusilap ti nabakbaked.
Ania ngarud, kinaut ni Doro ti linukotna itay nga inabakna. Binilangna. Nakurang pay gayam iti dua gasut. “’Mo man pay ‘ta two hundred-mo, abalayan, ta bayadakto no makaruarta,” kinunana. Kampay idi, dinanogna iti nalag-an ti abaga ni Dodong. “Ikaw naman, di na mabiro. Nabayagen nga agam-ammota, lokuenka ketdin?” sana kinunana.
Dinagdagus met ni Ponso nga inikkan iti dua gasut ti abalayanna tapno makaruardan.
Nakaluganen iti dyip nga agpa-Baesa dagiti agabalayan idi agtalna ti riknada. Nagbanang-es ni Doro ngem dina man la kinita ni Ponso. Agsagsagawisiw met ni Ponso ngem awan met ti sumngaw ta agsawsawaw iti gigisna.
Pinara ni Ponso ti dyipp idi mabatoganda ti Mendez Street. Ngem imbes nga agpakada ken ni Doro, kinunana ketdi: “Tay two hundred-ko, abalayan, dimo liplipatan!”
Ngem di man laeng simmungbat ni Doro. Ken imbes a kitaenna ti abalayanna a dumsaag iti dyip, kimmita ketdi iti masanguanan ti naglugananda. “Sa Baesa kanto.” Sa kinunana iti tsuper.
Nakalugan metten da Ella iti taksi ket tumpuardan iti Quirino Highway. Nagtugaw ni Elmer iti abay ti tsuper ket nagkatugaw da Ella, Jong, ken Dex iti likud. Saklot ni Dex ti plastik a naglaon kadagiti manokda idinto ta iggem ni Jong ti supot a plastik a yan ti naidutdotanen nga inabakda.
Asidegdan iti Talipapa ngem di pay nagtimek ni Ella. Dimlaw ni Elmer. Kabarbaro kenkuana ti kinaulimek ti balasang. Isu a tinaliawna dagiti kakaduana iti likud. Ket naburburtiaan iti langa ni Ella. Maraisem ti balasang a kumitkita iti masanguananda a kasla ketdin agmaymaysa iti taksi. Iti abayna. Paspasulian met da Jong ken Dex ti balasang.
Ita man pay, nakuna ni Elmer iti unegna. Iti kallabes, no agawidda a nangabak, di maputpot ti panagistoria ni Ella. Ngem idi addadan iti batog ti dakkel a groseria sakbay nga agpakanawanda iti Piko Street, ni Ella ti nangbilin iti tsuper nga ipaigid daytoy ti luganna.
“Gumatangkay' ‘ti kayatyo nga inumen ken pulotan,” kinuna ni Ella ket kinautna ti nalukot a kuartana iti bolsa ti shorts-na.
Nagkikinnita la ket ngarud dagiti tallo idi yawat ni Ella ti dua a nabukel a sagsangaribu ken ni Elmer.
“A-amin?” Kasla di mamati ni Elmer.
“Wen. No ania ti kayatyo a gatangen,” insungbat ni Ella. Nangyawat pay iti maysa a bukel a sangaribu ken ni Jong. “Samahan mo si Elmer at bumili ka ng apat na boteng root beer, dalawang inihaw na hito at isang inihaw na liempo.” Imbilinna met iti tsuper nga agparada pay laeng iti parking area ti botika iti asideg a pangurayanda kada Elmer ken Jong.
Ania pay, kalpasan ti no mano a bulan a panangar-arapaapda nga Alfonso ti itangtangadda nupay empelayt ti sansanapsapanda, bitbit met laengen ni Elmer ti naglapayag nga Alfonso idi agsublida ken Jong iti luganda. Barbecue a baboy, fried chicken, sadiwa a munamon. ken tinuno a tilapia ti ginatangda a pulotanda. Adda iti sabali a dakkel a supot ti para kada Mang Bianong. Ngem idi agsasangodan iti kalapaw ni Dex, naputed ti kinnatawada idi agsaludsod ni Elmer.
“Apay a kasla di unay nasaranta ni Ella ket nangabaktayo met?”
“Wen, aya?” kinuna ni Jong.
“Baka inlab ni boss,” kinuna met ni Dex.
“Di met nobia ni BBJ?” kinuna manen ni Jong.
Ngem naglibbi ketdi ni Elmer. “Uray isbuak ti bripko no naibaganan ti ayatna,” kinunana. Nagdusngi iti panangkagatna iti barbecue sa inuyosna ti tudok daytoy. Pinagtulidna biit sa intangadna ti basona.
“Apay ngarud?” kinuna manen ni Dex. Intangadna met ti basona, bimsog-nagkupit ti pingpingna iti panangimulumogna iti Alfonso, ket uray la limduok ti karabukobna idi tinilmonna ti arak.
Iti dayta met a malem, uray kaskasano, maragsakan ni Manang Mameng ta nakalanglangda manen ni Ella a nangrabii. Ta kaano pay met ngamin daydi naudi?
Manipud ngamin idi masumok ni Ella ti maki-derby, saandan a makasangsango ti balasangda a mangrabii. Aglayon no kuan ni Ella iti kuartona ket saanen nga umulog a mangsango iti naipapudot a pangrabiina.
Ngem no kasano ti ragsak ni Manang Mameng, nakarkaro pay ken ni Mang Bianong. Saan pay a napnek iti panangilastogna kada Elmer iti kapuonan ti nangabak a manokna, intuloyna ti panagistoriana uray idi addadan iti siledda ken ni Manang Mameng. Agingga iti nakasuron ti baket ket inridisna: “Manok itay malem, manok pay laeng agingga ita. Inka la kaiddan ti manokmo!”
Nagsikig ni Manang Mameng a simmango iti diding ket pinandaganna iti pungan ti lapayagna.
Napitpit ti isem ni Mang Bianong. Ania ket ni inadan ta pati manok pagimonanna, nakunana iti unegna. Ginaw-atna ti lampshade iti headboard ket iniddepna ti bombilia. Nagsikig a simmango ken ni Manang Mameng ket inap-aprosanna ti patong ti asawana.
“Excited laeng, inada…” kinuna ni Mang Baanong ket binisongna ti abaga ni Manang Mameng.
Nagkiet met ni Manang Mameng a bulonna a nangtippay iti dakulap ni Mang Bianong. “Laklakayan! Hmmm, dimo rugrugian, ‘la!”
“Hamman, inada!”
“Tse! Bumangbangonka pay laeng agangsabkan!” inkantiaw ni Manang Mameng, ngem in-inut a simmango ken ni Mang Bianong.
Nalpas, nakuna laengen ni Mang Bianong. Sapay koma ta adda epekto ti tinuno a paltat ken liempo a napabulonan iti root beer.
ALAS singko pay laeng iti agsapa ngem bimmangonen ni Manang Mameng. Kinapudnona, alas kuatro pay laeng no makariingda ngem ruamda ti agsarsarita iti iddada sakbay a bumangonda.
Kinita ni Manang Mameng ni Mang Bianong a kunam la no nalalat a tukak a pilat a nakadata iti abayna. Piman, kunkunana nga umis-isem idinto nga inarpawanna iti ules ti pus-ong ti lakayna. Agtiltil-ay a rimmuar iti siled tapno mangtempla iti kapeda sakbay a riingenna ni Mang Bianong. Aglutluto gayamen ni Sary iti pamigatda.
Agsubli koman ni Manang Mameng iti siledda idi malagipna ni Ella. Simmango iti lamisaan. Ania, aya, ti plano ti anakko para iti masakbayanna? naisipna.
Naguduan ni Manang Mameng ti kapena idi rummuar iti siledda ni Mang Bianong nga agkurkuridemdem. “Good morning, inada!” inkablaawna. Naglayon iti banio tapno agdiram-os. Simmango iti lamisaan kalpasanna.
“Bigbigat, agpampanunotka manen iti nauneg, inada,” kinuna ni Mang Bianong sa sinimsimanna ti kapena.
“Nalpasen ti first semester. Siempre, kayatko met a makita ‘ta buridekmo a sumrek manen iti eskuela,” insungbat ni Manang Mameng.
“Di met nagkuyogda ken Tricia a napan idiay eskuelada?”
“Hamman, a, ngem ti kano met coach ti boxing team ti kinasaritada.”
Pinerreng ni Mang Bianong ni Manang Mameng. Nagtungtung-ed. “Dika maawanan ’ti namnama, inada. No agessem manen ‘ta anakmo iti boksing, saan a makapagkameng iti boxing team no saan nga agenrol.”
“Kasta met ti pampanunotek, ngem napan man metten nakigaliera. Dimonto pay la ngamin isardeng ti agbaud!”
Kasla naayusan iti nalamiis a danum ti duri ni Mang Bianong iti kinuna ti asawana. Isu met nga adda umulog a paddak iti agdan. Nagkinnita dagiti agassawa. Kasano ngamin ket nakasukaten ni Ella. Pinarisanna ti lumabaga a jogging pants-na iti puraw a tisirt. Rineppetna laeng ti buokna iti nangisit a garter ket adda bassit a backpack-na a napanna indisso iti sopa.
“Good morning, dad, mom!” inkablaaw ni Ella ket pinagsinnublatna a binisong dagiti dadakkelna. Kinitana ni Sary nga agidasdasar kadagiti linutona a pamigatda. “Sar, kape ko, please.”
“Ita man pay? Papanam?” sinaludsod ni Manang Mameng. Karkarna ngamin kadakuada ken Mang Bianong ti kastoy a kinasapa ti ibabangon ni Ella. Kangrunaanna, ita laeng a masunotan ti panagsasangoda a mamigat.
“Sa school, mom!” insungbat ni Ella. “Meet ko sina Tricia at Cherrie. Susubukin daw ako ni Coach Manny.”
Pinerreng ni Manang Mameng ti balasangna sa kinitana ni Mang Bianong. “Desididoka nga agboksing? Masasaktan ka, nakkong!” Adda danag iti boses ni Manang Mameng. “Baka mab—“ dina naituloy ta nariknana ti tumeng ni Mang Bianong iti tumengna.
“Kasano ngarud, awatendaka uray dika agenrol?” binagi met ni Mang Bianong.
“Di ko alam, dad,” insungbat ni Ella. Inibusna ti kapena ket intangadna ti sangabaso a nalamiis a danum nga indasar ni Sary ket timmakderen daytoy. Kinitana ti relona. “Six na pala. Bye-bye, dad, mommy,” kinunana. Dinagasna ti bassit a backpack-na iti sopa ket tinurongnan ti ridaw.
“Dimonto met ngamin sursuruen ti agmaneho tapno mausarmo koma ‘ta kotse!” impakamakam ni Mang Bianong.
Nagkatawa ni Ella. “Huwag na, dad, baka habulin pa ako ng bumbero sa kapal ng usok ng kotse mo!”
“Diak maawatan, wen, diak maawatan ’ta anakmo!” Nagwingiwing ni Manang Mameng.
“Urayen, a, no ania a talaga ti desisionna,” kinuna met ni Mang Bianong ket tinakderandan ti lamisaan.
Nalabesen a maikawalo idi dumteng ni Ella iti Metro University. Gapu ta karugrugi ti semestral break, manmano ti estudiante a rummuar ken sumrek iti gate ti unibersidad. Saan a pastreken ti guardia ta daan ti ID-na. Gapu itoy, inawaganna ni Coach Manny. Pagsayaatanna, addan ti coach iti gym ket kinasaritana ti guardia.
Addan ni Cherrie iti boxing gym idi dumteng ni Ella. Kasarsarita daytoy ti tallo a boksingera a nakaiskediul nga agsanay itoy nga agsapa. Iti ring, isursuro ni Coach Manny ti dua pay a boksingera maipapan iti panangibulos iti danog ken panagdepensa.
“Coach, narito na si Ella!” impakaammo ni Cherrie ken ni Coach Manny.
“Sige, magpahinga ka muna bago kita isalang!” intaliaw met ni Coach Many ken ni Ella.
Saan a nagbayag, adda metten ni Tricia. Adda met sakbatna a lumabaga a backpack.
“Tryout ka na rin? Nagdala ka yata ng bihisan mo!” inkatawa ni Cherrie.
“Sandwiches. Baka magutom si Ella pag tamaan ng suntok!” inkatawa met ni Tricia sa nakiapir ken ni Ella.
Pagammuan la ta nagsultip ken nagsipat ni Coach Manny. “Okey, pahinga na kayo!” kinunana a bulonna ti immulog iti ring. Sinangona ni Ella. “Decided ka na ba talaga? Binabalaan kita. Masasaktanka ka talaga sa sports na ito. Pero hindi nakakatakot tulad sa sabong!”
Nagkakatawa da Tricia ken dagiti kaduada a boksingera.
“At hindi kamao ang pinakamabisang sandata sa pagboboksing. Ito ang number one!” intudo ti coach ti pispisna.
Nagtung-ed ni Ella.
“Sige, bihis na,” kinuna ti coach ken ni Ella. Sinangona ti maysa kadagiti bakserna. “Ikaw, Andrea, ang magbibinyag sa kanya.”
Immuli da Ella iti ring idi makasukat ken maisuotda ti proteksion ti uloda.
“Okey ka lang?” kinuna ni Tricia.
“Okey na okey, ano ka ba!” insungbat ni Ella.
“Gusto kong makita ang kilos mo bago ko ituro sa iyo ang ABC. Andrea, alalay lang. Okey, fight!” Nagsipat ni Coach Manny.
Tinulad ni Ella ti pustora dagiti mabuybuyana iti telebision. Yay-ayat met ni Andrea dagiti right jab-na sa ibulosna ti nalag-an a left hook-na iti bakrang ni Ella.
“Sumuntok ka, hindi puro ilag!” inkatawa ni Coach Manny.
Pudno, inwasawas ni Ella ti kanawanna. Nagliad ni Andrea sa inkaw-idna ti kanigidna iti headgear ni Ella. Ket uray no nalag-an ti danog ni Andrea, immanayen a nangtulid ken ni Ella ta naawanan iti balanse.
“Ay!” Inapput ni Tricia ti rupana idinto ta nagsisipat da Cherrie ken dagiti dadduma a boksingera.
Inasitgan met ni Coach Manny ni Ella idi makabangon daytoy. “Okey ka lang?”
Agkatkatawa a nagtung-ed ni Ella. Impunas ti coach dagiti glab ni Ella iti bakrangna.
Pinagsasaruno ni Ella ti kanigid-kanawan a wasawasna, ngem naglingling-i ken nagliliad laeng ni Andrea. Ngem maysa a wasawas a kanawan ni Ella ti dina nasiputan ket uray la nagtulid iti lona idi manalpaak ti kanawan ni Ella iti pispisna.
“Wow! Ang lakas mo pala!” kinuna ni Tricia idinto ta nagsisipat da Cherrie.
”Okey, tama na!” kinuna ni Coach Manny kalpasan ti dua a minuto.
Naginnarakup da Ella ken Andrea sakbay nga immulogda iti ring.
“May taglay kang lakas, Ella!” Tinapik ni Coach Manny ti abaga ni Ella. “Nasaktan ka ba?”
Nagkatawa ni Ella idinto ta pumpunasan ni Tricia iti tualia ti rupa ti gayyemna. “Konti, coach!”
“Di pa totohanan ang suntok ni Andrea!” kinuna met ni Cherrie.
“Malakas siya, coach!” Winagwag ni Andrea ti ulona.
Nagkatawa ni Coach Manny. “Napansin ko. Polishing lang ang kailangan. Bara-bara, natural lang sa lahat ng bagito. Pero madali lang matuto kung gustong matuto. Ano, gusto mo talaga magboksing?”
Naiturong ti panagkita da Tricia ken dagiti sansanayen ni Coach Manny ken ni Ella. Ngem nakapsut a katawa laeng ti sungbat ni Ella. Kasano ngamin ket sumakiten dagiti abaga ken takiagna a nadanog ni Andrea, ala, ket di pay impasnek ti naud-udi ti dimmanog.
Nadlaw ni Coach Manny ti panagduadua iti rupa ni Ella ket tinapikna ti balasang. “Sige, pag-isipan mong mabuti. Total, nasa iyo naman ang number ko. Puwede mo naman tawagan si Cherrie! Okey?”
Nangednged ti tung-ed ni Ella.
“Next! Sino ang susunod?” sinaludsod ti coach ket kinitana dagiti bakserna.
“Itulodka. Intarayko ti car ni papa,” kinuna ni Tricia ken ni Ella idi pumanawdan iti gym.
“Huwag na, magtaksi na ako. Madadamay pa ako sa ginagawa mo, loka!” kinuna ni Ella.
Nagbaltog ni Ella iti atiddog a sopa iti salas idi makasangpet. Nasiputan ni Manang Mameng ti isasangpet ti balasangna ket sinarunona daytoy iti salas. Nakigtot idi makitana ni Ella a nagpakleb iti sopa nga agsulsul-oy a nakarupanget.
“Apay? Anong nangyari sa iyo?” Nagparintuod ti baket iti abay ti sopa. Nagmulagat idi madlawna dagiti litem iti abaga ken takiag ti anakna. “Bakit?” Timmakder sa nagtalangkiaw. “Amada, toy anakmo!”
“Mommy, ang sakit!” inyasug ni Ella.
Ad-addan a nataranta ni Manang Mameng. Nagparintuod manen iti abay ti sopa. “Naan-anoka ngamin? Naggapuam?”
“Binugbog ako ng ka-spar ko, mommy!”
Nagbanang-es ni Manang Mameng a bulonna a timmakder. “Kunak ngaruden a masaktanka laeng. Makipallotka laengen ngem ti kabkabilendaka!” kinunana.
Isu met a lumaem ni Mang Bianong a sinukon ni Sary iti mini-farm. “Tama. Kunak pay la idi!” kinuna ti lakay a nagrukob ket dinapadapna ti muging ni Ella.
(Maituloyto)
Napalabas: 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 32 | 33
Magatang ti Bannawag kadagiti sukiyo nga aglaklako iti pagiwarnak ken magasin.
Para iti subskripsion, ag-email iti [email protected]. Para iti dadduma pay a detalye, kontaken ti Circulation Department iti 8527-8121 Loc. 369, wenno iti CP No. 09567620852.
Mabalin pay a magatang ti Bannawag iti
Shopee: http://bit.ly/Bannawag-Shopee
Lazada: http://bit.ly/Bannawag-Lazada
Para iti digital a kopia:
PressReader: http://bit.ly/3n83kNQ
Magzter: http://bit.ly/407pazG
Para kadagiti kompleto a sarita, nobela, daniw, salaysay ken dadduma pay, bisitaen ti opisial a website ti Bannawag iti https://bannawag.ph
Laglagipenyo koma met, kakailian, nga ag-join/i-follow (ka)dagiti official a social media account/page/group ti Bannawag,
iti Instagram: https://www.instagram.com/bannawagmagazine
iti Twitter: https://twitter.com/BannawagMagasin
Facebook Page: https://www.facebook.com/BannawagMagasin
Facebook Public Group: https://www.facebook.com/groups/bannawag.magazine
Dios ti agngina.
Isip pabaknangen, Bannawag ti basaen!
