Nobela ni DIONISIO S. BULONG
Naipablaak iti Bannawag, nangrugi iti Marso 11, 2013 a bilang.
(Maudi a Paset)
NADATNGANEN ni Elmer ti kalabanda idi yulina ti manokda iti ring. Imbilinna nga alaen ni Dex ti para pasippitda. Isu met a bumtak ti sipsipat ken sultip. Immisem laengen ni Elmer idi makitana ni Ella nga umul-uli iti ring a nagubba iti para pasippitda, sursuroten ti naessem a panagkita ti kaaduan nga adda iti bleacher idinto ta mabembennat ti tengnged dagiti adda iti ringside.
Ammo lattan ni Elmer a dehadoda iti parada idi makitana ti nagubba iti kalaban ti manokda. Handler ni Don Bumatay, ti nalatak a breeder iti Meycauayan. Kas iti manokda, darisayen a bumerde ti gurongna ti kalabanda. Iti panagkita ni Elmer, uray no ubba ti handler ti manok, napampandek ngem ak-akaba ti bukot daytoy ngem ti manokda.
“Mano ti paradam?” sinaludsod ni Elmer.
NOBELA: Apo Baboy Party-List (6)
“Sixteen five.” Insenias ni Ella dagiti ramayna. “Dakayo?”
“Five five sa one one kada Dex ken Jong. Ni Johnny?”
Nagkatawa ni Ella. “Takot siya. Natmaku!” Inwarasna ti panagkitana Addan dagiti kakaduada iti kanawan a ringside. Nadlawna met ti asideg da Dex ni Lakay Doro ta nagwagis daytoy. “Wala si Lakay Ponso!” Naglatawa ni Ella.
“Anong wala? Adda idiay, ne!” Intudo ni Elmer iti kanigidda.
“Bakit, nagkagalit na?” Imlek ni Ella.
Iti nagtugawanna, nabigbig ti kaabayna ni Lakay Ponso. Kinalbitna daytoy. “Di ba lagi mong kasama ‘yon?” Intudona ni Lakay Doro.
“Di lang kasama, balae ko pa. Pero magsasaulian kami ng kandila kapag di bayaran ang utang niya sa akin!” imbanang-es ni Lakay Ponso.
Iti sabali a bangir, kinalbit met ti kaabayna ni Lakay Doro. “Oy, naghiwalay kayo ng balae mo, ah. Bakit?” kinunana.
“Diak pagan-ano ti tao a kas kaniana. Bimmulodak la’t two hundred itay last week paanakanna ketdin ‘ti singkuenta!”
Apagbiit laeng ti pinnasippit da Elmer ken Ella. Madamdama pay, tinurongen ni Elmer ti agdan.
Apagbiit laeng nga inyawag ti kasador ti kurang ti pusta da Ella. Madamdama pay, pinaulogdan iti gradas dagiti awan bibiangna dita. Pinunasan met ti sentensiador ti tadi dagiti manok sa nagtakder iti nagbaetan da Ella ken ti agtutubo a kalabanna.
Siniim ni Ella ti kalabanna. Idi nadlawna a mulmulenglengan daytoy dagiti luppona, nagsanud bassit sa siaalisto a nangidisso iti manokna.
“Bitaw! Bitawan mo na, tanga!” adda nangiriaw.
Kasla nakariing nga agtagtagainep ti agtutubo. Idi kitaenna ti kalaban ti manokna, arintarayenen ti manok ni Ella a dumarup.
Awanen ti tiempo ti agtutubo a mangikamang iti manokna iti asideg ti diding tapno masaganaanna ti kalabanna. Indissona ti manokna sa arintarayen a nagturong iti kubongna.
Bimtak ti riaw ken palagapag dagiti tao idi kasla naibiat ti manok ni Ella a nangdarup iti kalabanna. Ket sakbay a makastrek iti kubongna ti agtutubo. Naburang-iten ti manokna a pinarakapak ti manok ni Ella.
“Patay na! Patay na!”
“Ma-el kasi ang amo!”
Iti kubongna, inngato ni Ella ti kanawan a gemgemna idi tinaray ti sentensiador dagiti manok. “Yes!”
Nagparintuod ti sentensiador sa tinukmaanna ti bukot ti manok ni Ella. Binilanganna ti agbugbugsot a kalaban daytoy babaen dagiti ramayna. Simmurot a nagbilang dagiti tao.
“Isa, dalawa, tatlo!”
“Uno, dos, tres!”
Ket timmayaben ti pusta dagiti naabak a trebisiador idinto ta kasta unay ti katkatawa dagiti nangabak a nangsippaw kadagiti inabakda.
“Ang bilis!” kinuna ti sentensiador. Inyawatna ti manok ken ni Ella sa insulbongna ti baina ti tadi.
Isu met a makaasideg ni Elmer. Nakilinnipak iti dakulap ken ni Ella sa innalana ti manok iti balasang.
Iti ringside, intakder ni Lakay Ponso nga inukrad ken binilang dagiti sinippawna nga inabakna tapno makita ti abalayanna iti ballasiw ti ring. Ket no makapatay la koma ti kusilap ni Lakay Doro, nagkuripaspas a dagus ti abalayanna. 'Ninam! Maabak koma pati puonam, inngariet pay ni Lakay Doro.
Gapu ta awan sugat ti manokda, nagtarus da Ella ken Elmer iti cockhouse-da. Nadatngandan dagiti kakaduada nga agramrambak babaen ti panagitangadda kadagiti iggemda a botelia—beer kada Dex ken Jong, Coke ken ni Johnny.
“Napintas ti iparpartaan daytoy!” kinuna ni Dex.
“Champion-tayo manen no kaskasano,” impasaruno ni Johnny.
Saan a nagun-uni ni Jong. Umis-isem ketdi a mangbilbilang iti panunotna no mano ti inabak ti kuartana.
Iti Karpa Street, no kuan taldiapan ni Manang Mameng ti dakkel a relo iti salas. Tumugaw-tumakder met ni Mang Bianong iti sango ti dakkel a telebision.
“Ania ngata ti gapu ti pangrabii a pinaisagana ‘diay anakmo?” kinuna ni Manang Mameng ket nagsubli manen iti komedor. “Sa apay a siam ti paidasarna a plato?”
“Adda ngata inawisna a kaduatayo a mangrabii,” kinuna met ni Mang Bianong.
“’Sino? Para iti ania daytoy? Kayatna a sawen, satayto la mangan no sumangpetda? Susmariosep! Ita pay laeng, mabisinakon,” kinuna manen ni Manang Mameng.
“’Mok, ‘ya!” Nagngilangil ni Mang Bianong “Mangisakmolka, a, ta hustonto no sumangpetda.”
Pagam-ammuan la ta adda naggilap iti muging ni Manang Mameng. Nagsubli iti salas. Nagtakder iti sango ni Mang Bianong; pinagakkubna dagiti dakulapna. “A-amada, baka no kua…” Nagtigerger dagiti bibigna.
Nagkuretret ti muging ni Mang Bianong a nangperreng iti asawana. “Ania a kua?”
“B-baka ibaganan ti panagasawana. Ama, kasanon?” Nagtigerger ti bibig ni Manang Mameng.
“Ku, pakiasawaanna ket awan met ti nobiona?” Nagmusiig ni Mang Bianong.
“Ni kua… baka ni Johnny!” Makalua ta makalua lattan ni Manang Mameng.
Pimgaak la ket ngarud ni Mang Bianong. “Ti la pampanunotem, inada. Ania, ‘diay anakmo ti nangibaga ‘ti riknana ken ni Johnny, ho-ho-ho!”
Maikasiamen idi mailaban ti maikadua a manok ni Ella. Kas iti immuna, sinabat manen ti sultip ken palakpak idi umuli iti gradas.
“Manok ti Santa Monica ti kalabanmo,” kinuna ni Elmer. Insarangna ti luy-ong ti manokda ket pinasippitan ni Ella.
Dalusapi a perlasan ti kalaban ti darisayen ni Ella. Panagkitana, agtallopulonan ti kalabanna a handler, nakakamiseta iti nalabaga ken ngumisit ti shorts-na. Saan a kas kadagiti immunan a nakalabanna a handler, kasla awan ti epekto dagiti muldotan a luppona iti kasupangetna. Ti manokda ti turong dagiti nasileng a mata daytoy.
“Yasidegmo laeng ket adda ugalina nga agbaribar nga umasideg,” kinuna ni Elmer. Insarangda ti bukot ti ilabanda. Uray la nanaltuok ti bukot daytoy iti panangtukkaw ti para pasippit.
“Nalamiis sa,” kinuna ni Ella idi nagkarekkek laeng ti darisayen.
Insarang manen ni Elmer ti luy-ong ti darisayen ket pinatukkawan ni Ella iti namitlo. Uray la nagkiok sa nakalugit ti darisayen iti pannakasippitna. Immingar.
“Sige, sikad,” kinuna ni Elmer a bulonna a nangipus iti darisayen sa indissona.
Impasikad met ni Ella ti para pasippit. Ket nagtungtung-ed ni Elmer idi nagpanerper ti darisayen iti ayatna a mangdarup iti para pasippit. Isu met nga agsultip ti timer.
Kas iti sigud, sineniasan ni Ella ti sentensiador tapno daytoy ti mangikkat iti baina ti tadi ti manokna.
Siniim manen ni Ella ti kalabanna idi agpinnaayatda. Ngem di man la kumita daytoy kenkuana. Nakigiddan pay ketdi daytoy a nangidisso iti manokna. Pinikpik ni Ella ti bakrang ti manokna sakbay a tinallikudanna daytoy nga agturong iti kubong ti Wala.
Ngem nagtibbayo ni Ella idi makastrek iti kubongna. Nagbaribar ketdin ti manokna sa linikba daytoy ti kanigid a payakna. Iti agdan, nagtil-ay met ni Elmer iti tukad idinto ta tinengngelna ti panagangesna. Ammonan a sumarigsig ti manokda nga umasideg iti kalabanna a pasaray tumuktok iti daga a di man la immakar iti nakaidissuanna.
“Shiooo! Shiooo!”
“Ala, eh, makati pala ang tarantado!”
Ket pudno, kasta unay ti sarigsig ti manok ni Ella nga umasidegen iti kalabanna.
“Bira, bata! Biraaa!” inriaw ti handler ti Meron.
Simiag ti Meron ket nagriaw dagiti liamadista. Kasano ngamin ket nakitada a nailumlom ti tadi ti dalusapi iti kilikili ti darisayen. Nagkuyegyeg a dagus ti darisayen. Saanen a binilangan ti sentensiador.
Agngilngilangil ni Ella a rimmuar iti kubongna. Impalladawna ti baina ti tadi ti natayen a manokna sa naglayon iti agdan.
“Malas!” nayesngaw ni Elmer idi mapandan ken Ella iti cockhouse.
Nakapsut a katawa laeng ti insungbat ni Ella.
Iti ringside, intakder met ni Lakay Doro a binilang dagiti sinippawna nga inabakna. “Five hundred plus one thousand, plus two thousand en five hundred again, ikuals…” Intakawna a pinarukiban ti abalayanna.
“Pangas! Maabak koma pati pagpletem, letse!” imbang-es met ni Lakay Ponso.
Kasla nagminatay a nadatnganda dagiti kakaduana.
Dua laeng a soltada ti baet ti naabak a manokda iti maikatlo. Gapu itoy, pinairuar a dagus ni Elmer ti manokda ken ni Dex. “Ipatomarmon ti LM ta hustonto no agdikar,” imbilinna ken ni Dex.
Kas iti immuna a labanda, darisayen manen ti kalaban ti maikatlo nga entry ni Ella. Nabigbig a dagus ni Elmer ti handler ti kalabanda.
“Entry ni Celing Topaco a nagkampeon iti 4-Cock dita Pasay itay napan a lawas,” kinuna ni Elmer
“Di bale, parehong may tari naman. At ilang beses na rin tayong champion!” kinuna met ni Ella.
“Flyer ti palahi ni Topaco. Sabagay, tumayab met ‘toy manoktayo. Yadayom laeng ti pangidissuam tapno makapagsalida.”
Pudno, nagsabat iti aire dagiti manok ket parakapak manipud iti ngato agingga iti baba. Kasla malbo ti galiera iti pigsa ti riaw ken palagapak dagiti tao. Sa limteng ti ulimek idi nagtalna nga agpadpada dagiti manok. Ngem idi agkario ti sentensiador agpada met a bissayot ti ulo dagiti manok.
“Tabla!”
Pinagtinnallikud ti sentensiador dagiti natay a manok.
Kasla nagminatay da Dex ken Jong idi irubuatda dagiti alikamenda. Awan met tagtagari ni Johnny nga immunan a nangitulod kadagiti scratch pen iti luganda.
Agpatpatarayen ni Johnny idi awagan ni Ella ti Mang Bianong.
“Dad, ihanda na ang table. Gutom na kami. Oo, pauwi na. Malas, dad. Pero okey lang. Ilang beses na rin akong naging champion, di ba?” Kinitana dagiti kaduana iti likud. “Siyempre, malungkot sila. Ngem panagkunak, saan unay a dakkel ti abakda ta nangabak met ti immuna a labanmi. Si mommy? Umidlip? O, sige, dad. Bye-bye!”
Insublat ni Ella ni Tricia. Namitlo nga immawag sa simmungbat ni Tricia.
“Halina kayo ni Cherrie. Pauwi na ako. Talo, eh.” Nagkatawa ni Ella. “Ba’t ako natawa? Anong gagawin ko, umiyak, maglupasay? Okey lang. Nakamit ko na ang ambisyon ko. Ilang beses na rin akong naging champion sa derby. Ha, di na kayo pupunta? Alas onse lang, ba! May sinat si Cherrie? O, malas naman. Ang dami pa naman akong pinahanda kay mommy. Okey, next time na.”
Kinita manen ni Ella dagiti kaduana idi maibolsana ti selponna. Nagkatawa iti nakapsut iti langa da Elmer. Nakaem dagiti bibigda idinto a kumitkitada amin iti ruar.
Iti abayna, awan ti mabasana nga emosion iti rupa ni Johnny.
“Ano ba kayo? Parang katapusan na ng mundo, a! Ita laeng a makaramankay' manen iti pannakaabak. Cheer up!” Agkatkatawa a nagpalakpak ni Ella.
“Kasano nga agkatawakami ket mabisinkam' unayen?” Uray la nagdiwig ni Dex a nangitalmeg iti rusokna.
“No problem! Daytanto kaykayatyo no makasangpettayo!” insungbat ni Ella.
“Agsardinaskami, a, ta apin laeng ti petaka ti nabati a kuarta,” insungbat ni Dex.
“Ken kamatis ken patis,” innayon ni Jong.
“Mangrabiitayo amin idiay balay,” kinuna ni Ella. “Kayatko nga agsasangotayo amin ita a rabii!”
Nagkikinnita dagiti tallo iti likud idinto ta pinasulian ni Johnny ni Ella.
“Ania, i-blowout-yo ti pannakaabaktayo, boss?” Nagkatawa ni Dex.
Kinita manen ni Ella dagiti kakaduada iti likud iti sarming iti sango. “Adda napateg nga ibagak isu a kayatko nga agsasangotayo amin,” kinunana.
“A-ania daydiay, boss? Mangasawakayon?” sinaludsod met ni Jong.
Nagtibbayo ni Johnny. Dina man ammo, ngem adda nariknana a danag. Mangasawan ni Ella?
Nagkatawa ni Ella. Dinanogna iti nalag-an ti abaga ni Johnny. “Sino, ken ni BBJ? Ikaw Jong, ha!”
Madamdama pay, tumpuardan iti Quirino Highway. Rimmasayen ti lugan ket alisto laeng a nakaballasiw ni Johhny sa sinurotna ti agus ti lugan iti kanawan. Nagpakanawan iti Piko Street, sa iti Bangus. Saan a nagbayag, un-unorendan ti Karpa Street.
“Addadan, inada!” kinuna ni Mang Bianong nga agpadpadaan iti gate idi makitana ti silaw ti sumungad a lugan.
Tinakderan ni Manang Mameng ti telebision ket nagdardaras a napan iti komedor. “Sary, idadangmo ‘ta digo,” kinunana sa nagturong iti ridaw.
“Sige, ipasok sa farm ang mga gamit at bumalik kayo. Saan a mabalin a ditay agsasango a mangrabii. Magtatampo ako sa inyo,” kinuna ni Ella idi makadissaag iti kotse.
“Idiayto balayen kaniak. Makadungsaakon,” kinuna met ni Johnny.
“A, ganun! Sige, umalis ka na!” imbikag ni Ella.
Ania pay, impapainayaden ni Johnny ti bimmaba iti luganna sa sinarunona ni Ella iti ridaw.
Saan a nagbayag, adda metten da Elmer. “Sige, banat. Ubusin natin lahat. Nagbabawi da Tricia ken Cherrie, mommy!” kinuna ni Ella a bulonna nga immasideg iti lamisaan. “Dad, sa kabisera kayo, si mommy sa kanan at ako dito sa kaliwa. Sige, umupo na kung saan ang gusto. Banat! Gutom na gutom tayong lahat. Mommy kayo na ang mag-lead ng dasal!”
“Iti nagan ti Ama, Anak…” nagugis ni Manang Mameng.
Pinarukiban ni Dex dagiti kakaduana ket tinuladna ti panagugis dagitoy. Apounayen a pasakalye, nakunana iti unegna. Kasano ngamin ket kasla adda agpipinnabanto iti kanion iti tianna iti napalalon a bisinna.
Aglepleppasdan idi sanguen ni Manang Mameng ni Ella. “Blowout sa koma iti panag-champion-yo ngem naabakkayo met!” kinunana.
Nagkatawa ni Ella. Pinagsisinnublatna a kinita dagiti kaduana. “Saan, mommy, pagyamanko kadakuada daytoy,” kinunana.
Adda nagparikna ken ni Elmer. “Pasasalamat sa ano?” inkatawana tapno mailingedna ti riknana.
Pinagsisinnublat manen a kinita ni Ella dagiti kaduana—manipud ken ni Johnny agingga ken ni Jong. “Thank you kadakayo amin… iti panangkadkaduayo kaniak iti galiera.”
“Ayos lang, boss!” Insingkaw ni Dex ti tammudona iti lapayag ti Alfonso ket pinunnona ti basona. “Bumiroktayo iti sabali a breeder a pangalaantayo iti sumaruno nga ilabantayo!”
Napunas ti isem ni Ella. Immanges iti dakkel. “Saanen, Dex, Elmer, Jong. Thank you iti adu nga anusyo kaniak. Ammoyo…” Nagtilmon ta kasla adda nagtukel iti karabukobna. “A-agbasaak manen iti second semester. Isu nga inawiskayo tapno agyamanak kadakayo…”
“Ha?” Uray la a napatakder ni Manang Mameng iti pannakakellaatna iti kinuna ni Ella. Nanglikaw iti likudan ni Mang Bianong a nakanganga ket inarakupna ti balasangna.
“Totoo ba, nakkong?” Makalua ta makalua lattan ti baket.
“Of course, mommy, totoo ang narinig ninyo!”
Saan a naituloy ni Dex ti panangitangadna koma iti basona. Kinitana dagiti kaduana. Agtungtung-ed ni Elmer idinto ta nagregreg ti melmelna nga innapuy kadagiti gigisna.
Sumardengen a makipallot ni Ella? Agsublin nga agbasa? Ket napanunot ni Johnny no kasanonto pay a makaasideg iti balasang.
“Thank you met unay kenka, Johnny, iti panangimanmanehom kadakami no adda labanko!” Immasideg ni Ella ket kimpet iti takiag ti baro. “Mabalin kadi a kuyogennak no adda napateg a lakadko?” inkatawana.
Uray kaskasano, limmag-an ti barukong ti Johnny ta kasla adda sabali a ridaw a naglukat kenkuna. “Sure, sure!” kinunana.
“Ngem diyo koma baybay-an ni dad tapno pumintas met ti rekordna!” inkatawa ni Ella idi agangay.
Naliday da Elmer, Dex ken Jong. Ngem nagpaggaakda kampay idi tapno mailingedda ti pudno a riknada. Kasano ngamin ket saan laeng a boss ti pangibilanganda ken ni Ella no di pay ket in-inaudi a kabsat gapu iti awan panaginkukuna a pannakilangen daytoy kadakuada.
“Sige, inkay' aginanan,” kinuna ni Ella idi nalpasda a nangrabii.
“Boss, adda ikalkalbit da Dex!” Nagkatawa ni Elmer a kumitkita iti naglapayag nga Alfonso.
“Alaenyo amin a kayatyo!” kinuna met ni Manang Mameng.
Ania pay, kunam la no tagibi ti Alfonso nga inubba ni Dex idinto ta no mano katuon a pinggan a naglaon iti pulotan ti tinapaya ni Jong.
“Bye,“ inturtured met ni Johnny nga inyarasaas ken ni Ella ket impaspasarakna ti nagrukob. Ket dandani natilmonna ti angesna idi ilagid ti balasang ti bibigna iti pingpingna.
“Gudnayt, BBJ! Thank you for everything!” kinuna ni Ella ket tinurongnan ti agdan.
Nagilad a dagus ni Ella idi makadigos. Nakasimsimbeng ti riknana a nagkidem ta awan a pulos ti babawina iti desisionna.
“Thank you, Lord,” kinuna met ni Manang Mameng idi agilad kalpasan ti panaglualona.
Immanges iti dakkel ni Mang Bianong. Nagsikig a simmango ken ni Manang Mameng. Inap-aprosanna ti luppo ti asawana.
“Sus, laklakayanka!” kinuna ni Manang Mameng. “Dimo rugrugian no dimo masustener!”
Ania ngarud, impapainayad laengen ni Mang Bianong a linigsay ti dakulapna sa nagdata ket inkanayonnan ti nagkidem. –O
(Gibusna)
Napalabas: 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35
---
---
Magatang ti Bannawag kadagiti sukiyo nga aglaklako iti pagiwarnak ken magasin.
Para iti subskripsion, ag-email iti [email protected]. Para iti dadduma pay a detalye, kontaken ti Circulation Department iti 8527-8121 Loc. 369, wenno iti CP No. 09567620852.
Mabalin pay a magatang ti Bannawag iti
Shopee: http://bit.ly/Bannawag-Shopee
Lazada: http://bit.ly/Bannawag-Lazada
Para iti digital a kopia:
PressReader: http://bit.ly/3n83kNQ
Magzter: http://bit.ly/407pazG
Para kadagiti kompleto a sarita, nobela, daniw, salaysay ken dadduma pay, bisitaen ti opisial a website ti Bannawag iti bannawag.mb.com.ph
Laglagipenyo koma met, kakailian, nga ag-join/i-follow (ka)dagiti official a social media account/page/group ti Bannawag,
iti Instagram: https://www.instagram.com/bannawagmagazine
iti Twitter: https://twitter.com/BannawagMagasin
Facebook Page: https://www.facebook.com/BannawagMagasin
Facebook Public Group: https://www.facebook.com/groups/bannawag.magazine
Dios ti agngina
Isip pabaknangen, Bannawag ti basaen!
